Çoklu Görev Mümkün mü? (Multitasking)

Sorulması gereken asıl soru, çoklu görev yapmanın mümkün olup olmadığıdır.

İnsanlar aynı anda birçok şeyi yapabileceklerini düşünürler. Ancak, sadece bir işten diğerine geçerler. Sonuç alamazlar.

Dünyanın her yerindeki bilişsel sinirbilimcilere ve psikologlara göre, çoklu görev becerileri bir efsane üzerine kuruludur.

Çoklu görevlerin beynimizi nasıl etkilediğini görmek için çeşitli araştırma türleri yapılmıştır. Sürüş sırasında çoklu görev yapmanın iyi mi yoksa kötü mü olduğunu görmek için yapılan bir araştırma, bir kaynak çakışması olduğunda performansın öncelikle düştüğü sonucuna varmıştır.

Araba sürüşü sırasında çoklu görev yaparken yaşlı yetişkinlerin gençlere karşı performansı üzerine bir başka çalışma yapıldı ve yaşlı kişilerin performansının gençlerden daha fazla zarar gördüğü ve yaşla birlikte çoklu görev yeteneğinin tükendiği sonucuna varıldı.

Çalışmalara göre, çoklu görev yapabileceğiniz tek zaman dilimi, iki şey yaptığınız ve bunlardan birinin dikkatinizi veya zihinsel enerjinizi gerektirmediği durumlardır. Örneğin müzik dinlerken koşmak gibi. Duş alırken veya yemek yaparken şarkı söylemek gibi.

Araştırmaya göre, radyo dinlemek gibi biraz dikkat dağıtıcı faaliyetler, daha az dikkat dağıtıcı bir seçenek sunarak sürüş performansını artırmaya yardımcı olabilir. Yalnızca iki şeyden biri dikkatinizi veya zihinsel enerjinizi gerektirmediğinde çoklu görev yapabileceğiniz sonucuna varır. Tıpkı araba kullanırken müzik dinlemek için fazladan çaba harcamanıza veya zihinsel enerji kullanmanıza gerek olmadığı gibi, çoklu görev mümkündür.

Aynı anda çok şey yapmaya çalıştığınızda net cevap HAYIR’dır ve bu şeyler zihinsel enerji gerektirir.

Çoklu görev, verimliliğimizi her yönden olumsuz etkiler. Sağlığınız, esenliğiniz ve üretkenliğiniz üzerinde uzun vadeli, zararlı etkileri olan kötü bir alışkanlıktır.

Çoklu görev, depresyon ve sosyal kaygıya yol açtığı için sağlık üzerinde kötü bir etkiye sahiptir. Bu kişilerin depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarıyla karşılaşma olasılığı daha yüksektir.

Ayrıca çoklu görev, zayıf çalışma zamanları ve uzun süreli zihin meşguliyetine sahiptir, bu nedenle bilgileri hafızanızda tutma yeteneğinizi de bir süre boyunca azaltabilir.

Depresyon ve kaygı gibi sorunlarla yüzleşmenin yanı sıra, sürekli olarak aynı anda birden fazla işi yapan insanlar ilişkilerini de tehlikeye atarlar.

Bazen çok görevli olma eğilimi ilişkiye zarar verir ve eş ihmal edilmiş hisseder. Partneriniz sürekli cep telefonuyla meşgulken sosyal medyayı veya e-postayı kontrol ederken onunla bir şeyler tartıştığınızı hayal edin. Bu size nasıl hissettirdi? Bu durumlar veya teknolojinin müdahalesi, ilişki memnuniyetinin azalmasına neden olur.

Araştırmacılar, çoklu görevlerin verimliliğimizi ve etkinliğimizi artırıp artırmadığını araştırdılar. Bulgular, çoklu görevlerin bireyleri daha az etkili ve az üretken hale getirdiğini gösterdi ki bu, çoğu çoklu görevlinin inandığının tam tersidir.

Bir görevden diğerine her geçişimizde, üretkenliğimizi azaltan bilişsel bir durum vardır.

Çoklu görev, dikkatinizi sürekli olarak birden çok görev arasında değiştirdiğiniz anlamına gelir. Bu, nihai odaklanma düzeyi gibi görünebilir, ancak çoklu görev, dikkatin dağılmasından farklı değildir – daha da kötüsü, kendi kendine empoze edilir.

Aynı anda çok sayıda aktiviteyi yürütmenin mümkün olduğuna inanmak isteriz, ancak bunun bedeli her bir göreve verilen dikkatin kalitesini ve miktarını düşürmenin bedelidir. Sonuç olarak, her seferinde bir göreve konsantre olan birinden daha az üretkensiniz. Kitap okurken müzik dinlerseniz, kitaptan bir şey anlamazsınız, çünkü şarkı sözleri dilinize dolanır.

Araştırmalar, çoklu görevin performansının neredeyse her zaman zarar gördüğünü gösteriyor. Beynimiz görevler arasında zıplamak için sürekli vites değiştirdiğinde, özellikle bu görevler karmaşık olduğunda ve aktif dikkatimizi gerektirdiğinde, daha az verimli ve hata yapmaya daha yatkın hale geliriz. Enerjimiz de çabuk tükenir.

Bu, müzik dinlerken yürümek veya TV izlerken çamaşırları katlamak gibi kolay ve sıradan şeyler yaparken o kadar belirgin veya etkili olmayabilir. Bununla birlikte, riskler daha yüksek ve faaliyetler daha zor olduğunda, çoklu görev yapmaya çalışmak yaşamımız üzerinde zararlı bir etkiye sahip olabilir ve hatta tehlikeli olabilir. Çoklu görev yaptığımızda dikkatimiz bölünür.

Görevleri değiştirdiğimizde zaman ve enerji kaybederiz. Bir araştırma, farklı görevler arasında geçiş yaparken harcanan zamanın çeşitli faktörlere bağlı olduğunu ve saniyelerden saatlere kadar değişebileceğini buldu.

Zor bir görevden çıkıyorsanız kısa bir meditasyon yapıp zihninizi boşaltmak, yeni başlayacağınız işte daha kolay odaklanmanızı sağlayacaktır. Mindfulness meditasyonu güzel bir seçim olacaktır. Nasıl yapabilirim derseniz aşağıdaki yazıyı okuyabilirsiniz.

Psikolog Gerald Weinberg’e göre:

Her seferinde bir göreve odaklanmak = mevcut üretken zamanınızın %100’ü.

Aynı anda iki görev arasında görev geçişi = her biri için üretken sürenizin %40’ı ve bağlam geçişinde %20 kayıp.

Bir seferde üç görev arasında görev geçişi = her biri için üretken sürenizin %20’si ve bağlam değiştirmede %40’ı kaybedilir.

Bu davranış zamanla odaklanmanızı azaltır ve zihninizi dikkat dağıtıcı şeylere daha açık hale getirir.

Çoklu görevin üretkenliğinizi etkiliyor olduğunu düşünüyorsanız, aşağıdaki adımlarla alışkanlığınızı değiştirmeyi deneyin:

İki etkinliği aynı anda tamamlamaya çalışmak yerine, odağınızı değiştirmenizi hatırlatacak bir sistem oluşturmayı düşünün. Mir uzay istasyonunda bulunan Amerikalı bir astronot olan Jerry Linenger, bu yöntemi etkili buldu:

Bir astronot olarak, her gün yapacağı çok şey vardı. Birkaç saatte kendisi için alarm kurdu. Belirli bir saatten bip sesi geldiğinde işleri değiştirme zamanının geldiğini biliyordu. Bu, herhangi bir zamanda yaptığı şeye tamamen odaklanmasına izin verdi.

Bu yöntem işe yarar çünkü uyarı bize ne olacağını hatırlatır.

Bana göre, birçok projeyi çoklu görev olmadan yürütmek için akıllı bir yöntem kullanabilirsiniz. Diğer görevlere geçmeden önce, yeni görevinizi tanımak için 15 dakika ayırmanızı öneririm. Daha sonra projeye geri dönün ve yaklaşık otuz dakika araştırma ve beyin fırtınası yapın. Eldeki projeyi tamamlamadan önce birkaç gün geçmesine izin verin. Başka projeler üzerinde çalışırken beyniniz hala arka planda problem çözüyor olur.

Bu strateji işe yarıyor çünkü dikkatinizi çekmek için savaşmak zorunda kalmadan aynı anda birden fazla proje üzerinde çalışmamıza izin veriyor. Örneğin bir kitaba başladınız ve gün içerisinde okuyorsunuz ama yatarken de başka kitap okumak istiyorsunuz. Aynı gün 2 farklı kitabı okuyabilirsiniz.

Bilgisayarınızdaki, akıllı telefonunuzdaki ve posta kutunuzdaki açık sekmelerin tümü, dikkatinizin dağılması için açık davetlerdir. Bildirimlerinizi kapatmak, gelen kutunuzu kapatmak ve masaüstünüzden istenmeyen sekmeleri silmek için her gün kendinize zaman ayırın.

Konsantre olmak istiyorsanız, zihinsel alanınıza başka hiçbir şeyin girmesine izin veremezsiniz.

E-postalar ve gelen mesajlar özellikle müdahalecidir çünkü sıklıkla gereksiz yere yüksek bir aciliyet duygusu taşırlar. Her senaryoya acil bir durummuş gibi yaklaşamayız.

Zorlayıcı kontrollerden kaçınmak için gün içinde sosyal medyayı, mesajlarınızı ve e-postaları kontrol etmek ve yanıtlamak için zaman ayırın.

“Hayır demeyi ve sınır koymayı öğrenin” ifadesini duyduğunuzda, bunu herkes için hoş olmayan biri olmanız gerektiği şeklinde algılamayın. Bunun anlamı, evet demeyi ertelemeniz gerektiğidir.

Sorunların çoğu hemen “evet” dediğimiz zaman ortaya çıkıyor. O zaman, bağlılığımızdan nasıl kurtulacağımızı bulmak için çok çaba sarf etmeliyiz.

“Bir düşüneyim” veya “size daha sonra haber verebilir miyim” demek, teklifi değerlendirmek için zaman tanır ve önceki faaliyetinize daha hızlı dönmenizi sağlar.

Bilim adamları, kalıcı seri görevlendirmenin beynimiz üzerindeki olumsuz etkilerini keşfediyorlar. Bazı işletmeler, insanların çoklu görev dürtüsüne direnmelerine yardımcı olacak programlar üzerinde çalışıyor.

Örneğin, odaklanmanızı bir oyuna dönüştürebilirsiniz. Odaklanmanızı arttırmak isterseniz yüzlerce oyundan birini seçebilirsiniz, böylece zamanınızı nasıl harcadığınız konusunda daha bilinçli olabilirsiniz.

Başa çıkmanız gereken çok şey varsa ve çoklu görevin kaçınılmaz olduğuna inanıyorsanız, üretkenlik için ustalaşmanız gereken tek çoklu görev becerileri şunlardır:

Hedeflerinizin ulaşılabilir olduğundan emin olun. Bir şey üzerinde çalışmak için oturduğunuzda, kendinize birkaç hedef belirlemeli ve onlara doğru çabalamalısınız. Hedeflerinizi günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak hazırladığınızdan emin olun. Kararsız bir şekilde çoklu görevde tuzağa düşmeden odaklanmanıza ve daha fazla iş yapmanıza yardımcı olur.

Hedefleriniz, neyin önemli neyin önemsiz olduğuna karar vermenize yardımcı olabilir. Genellikle hedeflerimiz için önemsiz olan şeyleri yaparken tuzağa düşeriz. Hedeflerinizi günlük veya haftalık bölümlere ayırarak, önemli olmayan görevleri ortadan kaldırabilmeniz için odaklanmaya devam edersiniz. Şu an önemli gelen ay sonunda önemini kaybetmiş olabilir.

Tüm enerjiniz ve zamanınız gerçekten önemli olan şeylere – nihai hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olacak şeylere – adayın.

Bu, kritik görevleri sizin yapabilme yeteneğinize göre öncelik sırasına koyan etkili çoklu görevin anahtarıdır. Tüm yaptığınız, yapılması gerekenleri listelemekse, yapılacaklar listesi oluşturmak basittir.

Bununla birlikte, ne yapılması gerektiğini ve bir işin diğerinden önce ne zaman ve neden tamamlanması gerektiğini bilmek de aynı derecede önemlidir. Bu sadece üretkenliğinizi artırmakla kalmayacak, aynı zamanda daha başarılı bir şekilde çoklu görev yapmanıza da yardımcı olacaktır. Basit olana öncelik verirseniz oklu görevlerinizde daha hızlı ilerlersiniz.

Çoklu görev yapan insanlar her zaman konuların çoğunu ellerine alma eğilimindedir ve bu da doğrusal bir ilerleme ile sonuçlanır. Bu yavaş bir süreçtir. Tam konsantrasyon ile bir seferde yalnızca bir şey yapabilirsiniz. Fazla mükemmeliyetçi olmayın.

Alternatif olarak, işi dışarıdan temin ettiğinizde veya yetki verdiğinizde paralel ilerleme sağlanabilir. Paralel ilerleme, diğer projelerinizle aynı anda tamamlanabilecek önemli, zaman alıcı bir görev atadığınız zamandır.

Kendi başınıza çok şey yapmanız üretken olduğunuzu garanti etmez.

Ustalaşmaya çalışmanız gereken bir diğer önemli beceri de listeleme ve gruplamadır. Tüm görevlerinizi listeleyebilir ve daha sonra doğada birbirine benzeyenleri bulmaya çalışabilirsiniz. Gruplama, benzer görevleri bir araya getirmek ve bunları tek seferde yapmak anlamına gelir. Farklı nitelikteki görevler arasında zihin vites değiştirmek zorunda kalmadığınız için zamandan ve enerjiden tasarruf etmenize yardımcı olur.

Aynı anda birden fazla şey yapabilen süper insanlar olmadığımız için çoklu görev bir efsanedir. Üretken olmak istiyorsanız, görevler arasında sürekli geçiş yapmak doğru bir yol değildir.

Ancak, bu makalede bahsettiğim stratejileri kullanarak, çoklu görevlerle dikkatinizi dağıtmak zorunda kalmadan birden fazla hedefe ulaşabilirsiniz.

Şimdi görev listenize bakın ve hangilerinin dışarıdan temin edilebileceğini veya devredilebileceğini ve hangilerinin yalnızca sizin tarafınızdan yapılabileceğini düşünün.