İnsanlara Sınır Koymak

Sınırları belirlemedeki bu ilk adım, kendinizle baş başa kalmaktır. Fikirlerinizi, düşüncelerinizi ve yapmak istedikleriniz ile ilgili beyin fırtınası yapabilmeniz için bir not defteri ile kendinizi kontrol edin.

Zihninizde sınır çatışmalarına güvenle yanıt vermenizi sağlayan bir harita oluşturmanız gerekir. Zihninizde bu harita olduğunda, kendinizi daha rahat hissedeceksiniz ve çatışmayı sizin ve diğer kişi için işe yarayacak şekilde halledebileceksiniz.

Anlaşmanız gereken şey bu:

Değerleriniz konusunda net olmak, iyi uzlaşmaları belirlemenize yardımcı olur. Değerler, sınır stratejinizin özüdür ve en çok onurlandırmanız gereken şeydir.

En önemli önceliklerinizi belirledikten sonra evet veya hayır demek daha kolaydır. Yolunuzu değiştirmek için her zaman küçük adımlarla başlamalısınız, hayır demek için küçük bir şey seçin. Bu size, insanların siz olmadan da idare edebileceklerini gösterecek.

Hayatımızda pazarlık edilemeyecek öğeler ve durumlar vardır. Sağlığınız gibi hayatınızdaki değerlerinizle veya koşullarınızla ilgilidir. Örneğin uymanız gereken bir diyetiniz varsa veya ilaç saatiniz var ise size gelen teklife hayır diyebilirsiniz.

Zamanlama sorunları genellikle bu kategoriye girer. Bir örnek: “07:00-18:00 saatleri arasında çalışabilirim ama çocuklarımı almak için en geç 18:00’den önce ayrılmam gerekiyor.”

Cevap, ailevi konularla ilgili acil durumlar olabilir. Çocuğunuzun özel bir günde gösterisi olabilir. Ya da aileden biri evleniyor olabilir.

Genelde benim için çalışıyorlar mı, çalışmıyorlar mı? Fedakârlık yapmakta yanlış bir şey yoktur, ancak çok sık olursa yorgun hissetmenize neden olabilir.

Sınırlarınızı nasıl çizileceğini bilmek gereklidir. Sınır koymak ve taviz vermeyi düşünürken, değerlerinizin bütününü, zaman ve enerji açısından sınırlarınızı, fedakârlık arzunuzu ve yeteneğinizi göz önünde bulundurursunuz. Bunların hepsi anlaşılması gereken önemli konulardır.

Zihniniz ve bedeniniz, sizi çalışır durumda tutmak için çok çalışır, söyleyeceklerine güvenin. Bir iyilik sizi rahatsız ediyor ve enerjinizi aşağı çekiyorsa, bu isteğe hayır deyin. İstenen iyilik sizi rahatsız etmiyorsa, evet demeyi düşünün. Bunlarla başa çıkmak zamanınızı iyi değerlendirmenize yol açacaktır, hayır diyemediğiniz için daha önemli bir önceliği ihmal etmeniz durumunu ortadan kaldıracaktır.

Hepimizin zor sınır koyabileceği durumlar olabiliyor. Bazılarımız otoriter, bazılarımız pasif, bazılarımız da farklı değerlere sahip insanlarız. Karşılaştığınız zor sınır koyma sorunları ne olursa olsun, bunları planlarsanız kendinize çok yardımcı olabilirsiniz. Bazı planlama hususlarıdır:

1. Sizin için en zor olan sınır koyma durumlarını belirleyin.
2. Her zor durum için iki açıdan bakın; bir çatışmanın kötü bir şekilde çözüldüğünü düşünün bir de sizi tatmin edecek şekilde çözüldüğü bir zamanı hayal edin.
3. Çatışmanın sizin için ne zaman sorunlara yol açtığını belirleyebilir misiniz?

   Örneğin, pasif bir kişi, dikkatinizi çekmenin ve sorunlarıyla ilgilenmenin bir yolu olarak iç çekebilir veya şikâyet edebilir. Baskıya boyun eğerseniz, size ait olmayan bir sorunu üstlenmiş olursunuz. Bazen, sevmediğimiz birine dahi hayır diyemediğimiz zamanlar olur, size öyle bir yaklaşım sergiler ki o kızdığınız değil, kızmadığınız kişi gibi görürsünüz ve sırf sınır koyamadığınız ve yardımcı olmayı sevdiğiniz için evet demiş olursunuz. Bu da kendi iç dünyanızla çatışmanıza sebep olur..

4. Ne zaman manipüle edilmiş hissetmeye başladığınızı belirlemeye çalışın.

   Birisi mutsuz olduğunda mı yoksa şikayet ettiğinde mi? Biri sizin yerinize karar verdiğinde mi? Yoksa hiç tartışılmayan veya açıkça kabul edilmeyen beklentileri mi var? Birisi eşyalarını sormadan alıyor mu? Bu durumlar genellikle, birileri kendilerini başarılı bir şekilde sizden daha önemli kıldığı için ortaya çıkar.

5. Hayır demek için harekete geçeceğiniz an, ne zaman rahatsız olduğunuzu belirleyin. 

   Birisi çok alaycı ve küçümseyici olduğunda mı? Hayır derseniz dışlanacağınızı hissettiğinizde mi? Sosyal olarak onay alma ihtiyacınız mı var? Ya da sevilmeyeceğiniz hissine mi kapılıyorsunuz?

6. Hangi zamanlarda hayır derken zorlanıyorsunuz? Birebir ilişkilerinizde mi? Grup olarak çoğunluk içinde mi?
7. Kendinize herkes kadar önemli davranmanız gerektiğini belirleyin.

Bir planınız olduğunda sınırları çizmek daha kolay hale gelir.

Genel bir kural olarak, çoğu insan iyi sınırlar çizebilmeyi ve bunu kimseyi kırmadan yapmayı ister, ancak nasıl sınır çizileceğini bilmiyor olabilirler. Çoğu insan hayırı duyduğunda altında gereksiz problemler aramaz işte sınırları çizdiğiniz yer orasıdır.

Başkalarına saygı duyar ve onların endişelerini geçerli olarak görürseniz, karşılıklılık insan ilişkilerinde eski bir kural olduğu için muhtemelen aynısını yapacaklardır. Bu nedenle, başka bir kişiyi dinlemeye istekli olduğunuzda, diğer kişinin de aynı şeyi yapması genel nezaket gereğidir.

Aynı zamanda problem çözen bir zihin çerçevesine de yardımcı olur. Diğer kişinin nerede biraz esnekliğe sahip olduğunu öğrenmek için sorular sorarsanız, size sorulan şeyin yerine öneriler, alternatifler ve hatta yerine ne konabileceği şeklinde çözümler sunabilirsiniz. Herkes sınırları anlamadığından, kabul edilebilir bir çözüm bulma konusunda lider olmanız gerekebilir.

Bir sınır belirleme süreci için bir formül oluşturacak olsaydım, şöyle olurdu:

1. Olumlu bir niyet oluşturun: “Bluzumun üzerimde nasıl göründüğünü seviyorum…”
2. Bir endişenizi belirtin:  “Bu bluz bir hediyeydi ve benim için önemli.”
3. Gerekirse sorular sorun:  “Bir tatil programı belirlememiz gerekiyor. Durumunuz nedir ve herhangi bir fikriniz var mı?”
4. Neye ihtiyacın olduğunu karşındaki kişiye saygı duyacak şekilde sor:  “Elimden geldiğince yardım etmeyi severim ama eşyalarımı ödünç almak isteyip istemediğini sormanı istiyorum.”
5. Anlaşmaya varın:  “Bu sizin için işe yarıyor mu?”

Başarılı Problem çözme saygı ve yaratıcılığın birleşimidir. Her ikisini de birleştirdiğinizde, olumlu bir sonuç alma şansınız artar ve çizgiyi nereye çekeceğinizi bilirsiniz.

• Kişiyi onlarla konuşmanız gerektiği konusunda uyarın.
• Kişiye sorunun ne olduğunu açıklayarak sorununuzu belirtin. Onlara bunun neden bir sorun olduğunu söyle.
• Size karşı daha iyi davranmaları için avantajları onlara satın. Örneğin, “profesyonel görüneceksiniz”.
• Kabul etmek. Gelecekte farklı şeyler yapmak için anlaşmaya varın.

Zor durumlarda yapmanız gereken ilk şey, sorunu yaşamanız için kendinize izin vermektir. Kendinize alan ve zaman tanımayı unutmayın. Bu konuda kötü hissediyorsanız, sorunu çözmede tıkanıklık yaşayabilirsiniz.

Ayrıca başarısız olmak için de kendinize izin vermelisiniz çünkü ancak o zaman çözümler bulabilirsiniz. Başarısızlık kötü değildir, alınması gereken dersleri alıp cebinize koyarsınız ve yolunuza devam edersiniz. Herkes işbirlikçi değildir, herkes maalesef ki anlayışlı veya farkındalığı yüksek değildir ve bunu zarafetle kabul edebilirseniz, çatışmalar konusunda, insanları olduğu gibi kabul etme konusunda rahatlamanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca bir çatışmadan uzaklaşmanın bazen gerekli olduğunu ve bir başarısızlık işareti olmadığını bilmek de yardımcı olur.

Zor veya inatçı bir durumunuz olduğunda, mevcut dinamiği değiştirmenin bir yolunu bulmak yardımcı olabilir. İşte bazı fikirler:

1. Karşı taraf için önemli olarak algılanabilmeniz için diğer kişinin sizin değerinize ilişkin algısını değiştirin. Hayır deme konusunda açık ve dürüst olun. Kendinizden şüphe etmeyin, çünkü insanlar bu şüpheyi hevesle kullanacakları bir fırsat penceresi olarak göreceklerdir. Neye evet demek istediğinizi biliyorsanız, hayır demek daha kolay olur. Geri adım atın ve ne istediğinizi ve önceliklerinizi değerlendirin, ardından buna göre kabul edin.
2. Sosyal dinamiği değiştirin. Birisi mantıksız olduğunda etkileşime girmeyi reddedebilir veya insanları gevşetmek için mizahı kullanabilirsiniz. Unutmayın cazibe harikalar yaratır.
3. Gerekirse havlu atın. Hindistan cevizi kabuğunun içine fıstık koyarak maymun yakalayan köylülerin hikayesini duymuşsunuzdur. Maymun kabuğun içindeki fıstıkları buldu ve kaptı. Ancak bir yandan fıstıklara tutunup bir yandan da köylülerden kaçamadı. Tek yapması gereken gitmesine izin vermekti ve kaçacaktı. Bazen bırakmak, bir sorunu çözmenin en iyi yoludur.

Deneyiminiz ve konfor seviyeniz, sınır uygulama stratejilerinizi nasıl uygulamaya karar vereceğinize rehberlik etmelidir. Tanıdığınız kişilerle küçük durumlarla başlayabilir ve sizin için çok önemli olan sınırları çizebilirsiniz.

Sınırları belirlemenin ve iyi ilişkiler kurmanın anahtarının yapıcı ve olumlu bir zihin çerçevesinde olmak olduğuna inanıyorum. Çevrenizdeki insanlar, içlerindeki iyiliği gördüğünüzü bildiklerinde, sizinle çalışırken olumlu bir ruh hali içinde olacaklardır.

Olumlu ve yapıcı bir zihinde olmak aynı zamanda iyi bir mizah anlayışına sahip olmaya ve yaratıcı olmaya yardımcı olur.

İyi ilişkiler zorludur çünkü hepimiz aynı anda hem benzer hem de farklıyız. Sadece sınırlar üzerinde çalışmak için çaba sarf etmek, gurur duymanız gereken bir şeydir. Sınırları nasıl koyacağınızı öğrendiğinizde, her olumlu adımda kendiniz için daha iyi bir dünya yaratıyorsunuz. Olumlu kişiler arası çözümler bulduğunuzda, aslında dünyadaki korku ve mutsuzluğun bir kısmını azaltmaya yardımcı olursunuz. Bu, kendinize ve başkalarına harika bir hediyedir.